صفحه اصلی > معرفي
 |
معرفي |
 |
نظارت و بازرسي از نظرقرآن و احاديث اسلامي
مقدمه
از آن جايى كه نظارت نقش مهمى در بهبود اوضاع زندگى بشر دارد و يكى ازپشتوانههاى بسيار مؤثر در حسن اداره امور و عامل تكامل جامعه و رشد استعدادها وبروز و شكوفايى توانايىها و خلاقيتهاى نيروى جوان و فعّال جامعه است، به هميندليل يكى از عوامل مؤثر در جلوگيرى از هدر رفتن سرمايههاى انسانى و مادى محسوبمىشود. اين تأثير شگرف نظارت، موجب شده تا مورد توجّه عميق صاحبنظران ومتفكران دينى و غير دينى قرار گيرد. اسلام كه تنها آيين و مكتب سياستمدار و ارايهدهنده پيشرفتهترين نظام حكومتى براى اداره جامعههاى بشرى است، يكى از اركاناِعمال مديريت خويش را براى صيانت و كنترل بشر و هدايت آنها بسوى تعالى وتكامل، قانون نظارت قرار داده است. يكى از سنتهاى ثابت الهى، نظارت كامل، دقيق و مداوم بر اعمال ونيات انسانها و بازرسى و ارزيابى آنهاست.خداوند متعال در ايندنيا، دقيقا بر تمام اعمال، گفتار و نيات انسانها نظارت دارد و برمبناى همين نظارت دقيق و كامل است كه در روز قيامت، همه كارهاىانسان را مورد ارزيابى و سنجش قرار مىدهد و پاداش يا كيفر مناسبرا براى هر يك از آنها تعيين مىكند. خداوند سبحان، در قرآن كريمبارها در آيات متعدد، مساله نظارت و بازرسى اعمال بندگانش رامطرح كرده و خود را شاهد و ناظر كارهاى بندگان خود معرفى مىنمايد.
به طور كلى در قرآن، كلمه نظارت و مشتقات آن 29بار و در نهجالبلاغه 43بار تكرار شده است و اين تكرار،اهميت موضوع را مىرساند. بااندك تاءملى در آيات قرآن كريم و رواياتى كه از پيامبر(ص) و ائمههدى عليهم السلام رسيده، چنين برداشت مىشود كه ازنه روش، نظارتبر اعمال و افكار و نيات انسانها انجام مي گيرد:
الف - نظارت خداوند:
پيش از همه و برتر و بالاتر از همه، ذات پاك خداوند بر اعمال ورفتار و نيات بندگانش نظارت مىنمايد و در قرآن كريم در اين بارهمىفرمايد: «و ما تكون فى شان و ما تتلوا منه من قرآن و لا تعملونمن عمل الا كنا عليكم شهودا اذ تفيضون فيه...; در هرحال كه باشى و هر آيهاى از قرآن كه بخوانى و هر كارى را انجامدهيد، ما شاهد و ناظر بر شما هستيم، هنگامى كه در آن كار واردمىشويد. پس نخستين ناظر بر اعمال انسان، خود خداوند متعال است.حضرت امام خمينى(ره) نيز فرمودند: «عالم محضر خداست در محضر خدامعصيت نكنيد.» واقعيت اين است كه اگر انسان اين حقيقت را هميشه نصبالعين خودقرار دهد و خداوند متعال را همواره شاهد و ناظر بر كارهاى خودبداند و به عبارت ديگر، خود را همواره در محضر خدا ببيند، ازهرگونه لغزش و خطا و خيانت مصون خواهد ماند. پر واضح است كه نظارتو شهادت خداى متعال، براى همه چيز و همه كس كافى است و ضرورتى بهوجود ناظران ديگر احساس نمىشود، اما لطف خداوند و عدالت او ايجابمىكند كه ناظران و شاهدان ديگرى نيز براى نظارت بر كارهاى انسانهامعين نمايد .
ادامه دارد ...
|
بازگشت |